مدرسه تیزهوشان، عدالت یا بی عدالتی؟

صراط:

بر کسی پوشیده نیست که در میان افراد، کسانی با هوش و استعداد برتر وجود دارند که در صورت ایجاد بستر مناسب و آموزش‏ های کارآمد می‏ توانند استعدادهای خود را در زمینه ‏های گوناگون بروز دهند و در مسیرهای مختلف به کار گیرند، اساسا فلسفه شکل‏ گیری سازمانی همچون سمپاد در نظام آموزشی کشور، بر این مبنا است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هدف سمپاد نظارت بر امور تحصیلی دانش‌آموزان مستعد و با بهره هوشی بالا است. هرچند نظام آموزشی هر کشوری فارغ از وجود چنین سازمان‏ هایی وظیفه شناخت استعدادهای دانش‏ آموزان را دارد اما به دلیل فقدان این رویه در نظام آموزشی کشور، سمپاد برای جبران این نقیصه شکل گرفت.

با این وجود با نگاهی به عملکرد چند دهه اخیر سمپاد، متوجه می ‏شویم هویت عملکردی این سازمان متفاوت از هدف ابتدایی آن بوده است. سمپاد همانند دیگر نهادهای موجود در ساختار معیوب آموزشی کشور، اسیر روند کنکور محوری شده و رقابت بر سر قبولی در کنکور و المپیادهای مختلف و هم‏چنین رقابت با دیگر مدارس موجود اعم از دولتی و غیرانتفاعی در جذب دانش ‏آموزان و قبولی در آزمون‏ های گوناگون محور اصلی فعالیت این سازمان است. گسترش کمی مدارس تیزهوشان و جذب تعداد بیشتر دانش ‏آموزان شاهدی بر این ادعا است. اگر مبنای ارزیابی عملکرد نهاد آموزشی همچون سمپاد را بر پایه قبولی در کنکور قرار دهیم، بی‏شک سمپاد در این عرصه موفق بوده است. اما باید در نظر داشت شناخت استعداد برتر و پرورش آن لزوما به معنای هدایت فرد در قبولی کنکور نیست. امکانات متفاوت مدارس سمپاد، کیفیت آموزشی متفاوت، جذب دانش ‏آموزان درس‏ خوان و جداسازی آنان از دیگر دانش ‏آموزان موجب شده است تا این مدارس گوی سبقت را در نه تنها در رقابت با مدارس غیرانتفاعی بلکه در رقابت با مدارس دولتی بربایند و مظهر پیروزی خود را در نتایج کنکور و المپیادها مشخص سازند. از سویی دیگر دانش ‏آموزانی که بضاعت مالی برای رفتن به مدارس غیرانتفاعی نداشتند و هم‏چنین نتوانستند در رقابت با دیگر دانش آموزان برچسب تیزهوشی خورده و وارد اینگونه مدارس شوند آهسته آهسته از عرصه رقابت کنار رفته اند.

مرز بین برچسب تیزهوشی و کم ‏هوشی و تیزهوشی و عادی بودن ( که در گذر زمان برچسبی منفی را بر دانش ‏آموزان تحمیل می ‏کند) آزمون ورودی این مدارس است. علی‏رغم آن‏که در طول این سال‏ ها دانش ‏آموزان باهوش، مستعد و درس‏خوان از طریق این آزمون در این مدارس پذیرش شده ‏اند، اما نباید منکر معیوب بودن سازوکار شناخت استعداد و هوش از این طریق شد. عیان است که سنجش استعداد یک فرد تنها توسط یک آزمون آن هم در شرایط رقابت، استرس و امکانات متفاوت (اعم از شرکت در کلاس‏ های آمادگی آزمون ورودی مدارس تیزهوشان، استفاده از کتب کمک درسی) امکان ‏پذیر نیست. علاوه بر آن‏که مدارس سمپاد تا چند دهه تنها در رشته‏ های تجربی و ریاضی پذیرش داشته‏ اند و در چندسال اخیر با مقیاس بسیار کم به جذب دانش آموزان در رشته انسانی روی آورده ‏اند و هم‏چنین رشته هنر محلی برای اعتنا در این مدارس نیست. در نتیجه سازوکار معیوب سنجش استعدادها در ادامه اثر مستقیمی بر افزایش بی عدالتی آموزشی در نظام آموزش و پرورش کشور خواهد داشت.

حال با توجه به خبر حذف آزمون ورودی این مدارس از مقطع ابتدایی به متوسطه، این مساله مطرح می‏ شود که حذف تدریجی مدارس سمپاد و ادغام آن با دیگر مدارس نظام آموزشی را در جهت تقویت عدالت آموزشی سوق خواهد داد یا از منظری دیگر ذی‏نفعان دیگری همچون مدارس غیرانتفاعی از آن منتفع خواهند شد و بار دیگر مدارس دولتی و دانش اموزان عادی بازنده بازی خواهند بود؟

در پاسخ به این سوال باید گفت در وهله نخست حذف تدریجی مدارس سمپاد در گام نخست در جهت عدالت آموزشی و کاهش استرس و بار روانی از خانواده ها و دانش ‏آموزان برای کسب برچسب تیزهوشی پیش خواهد رفت، اما نابرابری کیفی میان مدارس غیرانتفاعی و مدارس دولتی و عادی بستر مناسبی را برای سودجویی دیگر نهادهای آموزشی فراهم خواهد کرد. حذف تدریجی مدارس سمپاد باید موازی با افزایش کیفی مدارس دولتی پیش رود. شناخت استعداد دانش ‏آموزان تنها در موفقیت در آزمون‏ ها و المپیادها به دست نمی ‏آید بلکه شناخت استعداد باید فرآیندی چندساله با سازوکاری مناسب باشد. طرحی همانند طرح شهاب (که در تحلیل دیگری باید مورد ارزیابی و آسیب‏ شناسی قرار بگیرد) می ‏تواند نمونه ‏ای از این سازوکار باشد. از سویی دیگر کلیت‏ درس ‏ها، نحوه اداره کلاس‏ ها، آزمون ‏ها، کیفیت معلمان نیز باید متغیرهای دخیل در شناخت استعداد دانش ‏آموزان باشد. فلسفه وجود مقطع راهنمایی برای هدایت دانش ‏آموزان در جهت انتخاب رشته ‏ای بود که با علایق و توانمندی دانش‏ آموزان مرتبط باشد، هرچند این مقطع نتوانست بر مبنای ماهیت وجودی خویش عمل کند.

با این حال امید است حذف تدریجی مدارس سمپاد به موازات تقویت مدارس دولتی به لحاظ کمیت و کیفیت و ایجاد سازوکاری مناسب برای شناخت و پرورش استعدادهای دانش ‏آموزان منتهی شود، نه آن‏که به بهانه ایجاد عدالت آموزشی و کاهش استرس دانش ‏آموزان با حذف مدارس سمپاد دولت از زیر بار مسئولیت خود در حوزه نظام آموزشی شانه خالی کرده و این عرصه را به نام خصوصی‏ سازی و کاهش هزینه‏ های دولت به دست دیگر کنشگران غیردولتی سود - محور بسپارد .

منبع: صراط نیوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.seratnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «صراط نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۰۲۴۵۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ثبت‌نام کلاس اولی‌ها از چهارشنبه آغاز می‌شود

معاون وزارت آموزش و پرورش از آغاز ثبت‌نام کلاس اولی‌ها از روز چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ خبر داد. - اخبار اجتماعی -

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ حمید طریفی حسینی معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه ثبت‌نام دانش‌آموزان پایه اول دبستان از 19 اردیبهشت آغاز می‌شود، گفت: خانواده‌ها برای ثبت‌نام به دو روش الکترونیک و حضوری اقدام کنند. برای پیش ثبت‌نام الکترونیک باید به والدین باید به سامانه خدمات الکترونیک وزارت آموزش و پرورش به آدرس my.medu.ir یا my.gov.ir مراجعه کنند.

وی در ادامه با اشاره به اینکه در آزمون استخدام آموزگار دوره ابتدایی که اسفند سال گذشته برگزار شد، 636 هزار نفر شرکت کردند و 28 هزار نفر پذیرش خواهند شد، افزود: سازو کار جذب و گزینش در دو سال گذشته تغییر کرده است و امسال معلمانی که رتبه استادی دارند در ارزیابی تکمیلی آزمون استخدامی به ما کمک می‌کنند.

آغاز ثبت‌نام کلاس اولی‌ها از 19 اردیبهشت

240 هزار ردیف استخدامی آموزش و پرورش در دو سال

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش بیان کرد: افراد پذیرفته شده در آزمون استخدامی باید دوره آموزشی را در دانشگاه فرهنگیان طی کنند؛ طی دو سال گذشته 240 هزار ردیف استخدامی به آموزش و پرورش اعطا شد که یک پنجم نیروی انسانی وزارتخانه را شامل می‌شود و  این باعث جریان یافتن خون تازه در رگ‌های آموزش و پرورش شد.

وی تأکید کرد: برنامه درسی مدارس باید متحول شود و به سمت آموزش مهارت زندگی در دوره ابتدایی برویم که این کار مهر امسال به صورت آزمایشی در پایه اول دبستان و در تعداد محدودی از مدارس انجام خواهد شد.

رویکرد آزمون‌های بین‌المللی با روش‌های مدارس ایران متفاوت است

طریفی حسینی درباره دلایل عملکرد ضعیف دانش‌آموزان ایرانی در آزمون‌های بین المللی تیمز و پرلز گفت: این آزمون‌ها سطح سواد خواندن، ریاضی و علوم دانش‌آموزان پایه چهارم ابتدایی و هشتم را می‌سنجد و به نوعی آزمون‌های مهارتی هستند، محتوایی که در آزمون‌های تیمز و پرلز سنجش می‌شود، رویکرد متفاوتی با روش‌های مورد استفاده در مدارس ایران دارد.

نظام آموزشی ایران در بین نظام‌های آموزشی قدرتمند دنیا

وی گفت: باید توجه داشت که نظام آموزشی ایران در بین نظام‌های آموزشی قوی دنیا قرار دارد و در المپیادهای جهانی بیش از 20 مدال طلا داشتیم.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش مطرح کرد: در ایران تنوع قومیتی، فرهنگی و زبانی داریم و آزمون تیمز و پرلزمتناسب با شرایط فرهنگی و جغرافیایی ایران نیست و به دنبال طراحی آزمون بومی هستیم.

طریفی حسینی در پاسخ به این پرسش که دلایل نتایج ضعیف دانش‌آموزان ایرانی در بحث ریاضی و علوم در آزمون‌های بین المللی چیست، آیا هیچ بخشی نگران این عملکرد ضعیف نشده است؟ گفت: مطالعات بین المللی از جوانب مختلف مورد نقد هستند چون سوالات متناسب با نظام آموزشی کشورها نیست.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: مطالعات بین المللی می‌خواهند تمام نظام‌های آموزشی را مشابه کنند و کشورها باید خود را با شاخص‌های آنها تطبیق دهند؛ هم اکنون کشورهای مختلف دنیا متقاضی جذب فارغ التحصیلان مدارس ایران برای تحصیل در دانشگاه‌های خود هستند.

وی  بیان کرد: روند اٌفت عملکرد دانش‌آموزان ایرانی در آزمون‌های بین‌المللی از گذشته وجود داشته است البته چند برنامه را برای تقویت سواد خواندن دانش‌آموزان اجرا کردیم از جمله طرح خوانا همچنین در مناطق دو زبانه طرح زبان‌آموزی پایه اول دبستان را اجرا کردیم.

سطح سواد دانش‌آموزان در مقایسه با گذشته افزایش یافته است

طریفی حسینی درباره اینکه اگر بخواهیم سطح سواد دانش‌آموزان امروز را با 10 سال گذشته مقایسه کنیم، آیا سطح سواد افزایش پیدا کرده است؟ گفت: قطعاً می‌گویم افزایش یافته است.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش درباره اینکه آیا برای این موضوع ارزیابی و مستنداتی دارید، گفت: هم اکنون نوع سواد متفاوت شده است، در گذشته خواندن و نوشتن مطرح بود البته هم اکنون هم توانایی نوشتن جزوی از سواد است اما دنیای امروز برمهارت تأکید دارد.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا سنجه‌ای وجود دارد که بتوانیم عملکرد آموزش و پرورش را بسنجیم؟ عنوان کرد: سند تحول بنیادین چشم انداز را روشن کرده است و ایران می‌تواند جزو کشورهای پیشرو در نظام‌های آموزشی باشد چون سطح پوشش تحصیلی در دوره ابتدایی 98 درصد است و در حوزه کیفیت، استانداردهای آموزشی مدارس ایران قابل مقایسه با سایر کشورها نیست همچنین تعداد معلمانی که امسال استخدام کردیم به اندازه تمام معلمان کشورهای اسکاندیناوی است.

طریفی حسینی ادامه داد: پراکندگی که در ایران به لحاظ زیر ساخت‌های آموزشی وجود دارد و سازو کار تأمین نیروی انسانی، بینظیر است و در مطالعات یونسکو، ایران به عنوان الگو در میان کشورهای منطقه مطرح می‌شود. ایران در برخی حوزه‌های آموزشی و سلامت، حرف برای گفتن دارد.

انتهای پیام/